راهنمای کامل خرید قابلمه | معرفی انواع قابلمه و نکات انتخاب بهترین مدل
راهنمای کامل خرید قابلمه و شناخت انواع آن
قابلمه شاید یکی از سادهترین وسایل آشپزخانه به نظر برسد، اما واقعیت این است که کیفیت یک غذا، راحتی آشپزی و حتی سلامت غذایی که میخوریم تا حد زیادی به همین وسیله وابسته است. انتخاب قابلمه مناسب فقط به ظاهر زیبا و قیمت خوب محدود نمیشود؛ بلکه باید جنس بدنه، نوع پوشش داخلی، کیفیت کفی، انتقال حرارت، وزن و دوام آن را هم بررسی کنید. اگر قصد دارید یک ست قابلمه کامل و استاندارد بخرید یا فقط بخشی از سرویس آشپزخانهتان را بهروزرسانی کنید، این راهنما بهترین نقطه شروع است. برای بررسی مطالب بیشتر میتوانید به بلاگ انتخاب سنتر مراجعه کنید.
در این مقاله انواع قابلمه، تفاوت جنس کفها، نکات مهم تشخیص کیفیت و البته مقایسه محبوبترین جنسها یعنی گرانیتی و چدنی را یاد میگیرید.
۱. انواع قابلمه بر اساس جنس بدنه
در بازار امروز قابلمهها در جنسهای مختلف تولید میشوند و هر کدام مزایا، معایب و کاربرد خاص خود را دارند. شناخت این موارد باعث میشود هنگام خرید دقیقتر انتخاب کنید.
۱. قابلمه استیل (Steel)
قابلمههای استیل ضدزنگ به دوام و مقاومت بالا معروفاند.
مزایا:
- عمر طولانی
- مقاومت در برابر خطوخش
- پخت سالم بدون واکنش شیمیایی
- مناسب سرخکردن و پخت طولانی مدت
معایب: - انتقال حرارت کندتر
- احتمال چسبیدن غذا در مدلهای بدون کفی چندلایه
مدلهای با کف سهلایه یا پنجلایه انتخاب بهتری برای پخت یکنواخت هستند.
۲. قابلمه آلومینیومی
آلومینیوم رسانای قوی حرارت است.
مزایا:
- سبک
- گرم شدن سریع
- قیمت مناسب
معایب: - امکان واکنش با غذاهای اسیدی
- اگر روکش مناسب نداشته باشد، دوام پایینتر خواهد داشت
این قابلمهها معمولاً با پوشش نچسب، گرانیتی یا تفلون عرضه میشوند.
۳. قابلمه چدن (Cast Iron)
چدن از قدیم تا امروز محبوبیت زیادی داشته.
مزایا:
- نگهداری عالی حرارت
- پخت یکنواخت
- مناسب استیک، تهدیگ و غذاهای نیازمند حرارت ثابت
معایب: - سنگین
- نیاز به روغنکاری برای جلوگیری از زنگزدگی (در نوع بدون روکش)
چدنهای امروزی معمولاً روکشدار هستند تا نگهداری راحتتری داشته باشند.
۴. قابلمه گرانیتی (Granite)
گرانیتی از محبوبترین گزینههای چند سال اخیر است. البته توجه کنید که “گرانیت” نام تجاری است و ترکیب اصلی آن آلومینیوم با روکش نانو سرامیکی است.
مزایا:
- نچسب عالی
- وزن مناسبتر از چدن
- پخت سریع و یکنواخت
- شستشوی آسان
معایب: - حساستر از چدن در برابر ضربه
- کیفیت آن به برند و لایههای روکش وابسته است
۵. قابلمه تفلون
تفلون کلاسیکترین نوع قابلمه نچسب است.
مزایا:
- نچسب خوب
- قیمت اقتصادی
معایب: - خطوخشپذیر
- کیفیت آن بسیار وابسته به برند و استاندارد تولید است
۶. قابلمه سرامیکی
سرامیک در واقع یک روکش حرارتبالا روی بدنه آلومینیومی است.
مزایا:
- پخت سالم
- قابلیت تحمل حرارت بالا
- ظاهر زیبا
معایب: - شکنندهتر
- نچسبی آن از گرانیت کمتر است
۲. تفاوت انواع کفی قابلمه (کف یکلایه، چندلایه، چدن، آلومینیوم و…)
یکی از مهمترین بخشهای هر قابلمه، کف آن است. کیفیت کف تعیین میکند حرارت چقدر یکنواخت منتقل شود، غذا ته نگیرد و عمر قابلمه چقدر باشد.
۱. کفی یکلایه
در قابلمههای ارزانتر و معمولی استفاده میشود.
ویژگیها:
- انتقال حرارت کمتر
- احتمال سوختن غذا در حرارت زیاد
- طول عمر میانرده
۲. کفی چدن یکپارچه
در قابلمههای چدنی یا آلومینیوم ریختهگری دیده میشود.
ویژگیها:
- پخش حرارت عالی
- مناسب پخت طولانی
- سنگینتر
۳. کفی چندلایه (۳ یا ۵ لایه)
در قابلمه استیل و برخی مدلهای گرانیتی باکیفیت استفاده میشود.
ترکیب معمول: استیل + آلومینیوم + استیل
مزایا:
- پخت کاملاً یکنواخت
- جلوگیری از تهگرفتن
- عمر طولانیتر
۴. کفی آلومینیوم فشرده (Die-Cast)
در قابلمههای گرانیتی مرغوب دیده میشود.
ویژگیها:
- سبک و مقاوم
- حرارتدهی خوب
- قیمت مناسبتر از چدن
۳. تفاوت قابلمه گرانیتی و چدنی (Granite vs Cast Iron)
اگر بین انتخاب قابلمه گرانیتی و چدنی مردد هستید، این بخش بهترین راهنمای شماست.
۱. جنس و ساختار
- چدنی: از فلز چدن با روکش یا بدون روکش ساخته میشود و حالت ریختهگری دارد.
- گرانیتی: بدنه آلومینیوم دایکاست با روکش نانو سرامیک شیشهای.
۲. وزن
- چدنی: سنگین
- گرانیتی: سبکتر و مناسب استفاده روزمره
۳. عملکرد حرارتی
- چدنی:
- حرارت را دیرتر گرم میکند اما عالی نگه میدارد
- مناسب تهدیگ، خورشت، استیک
- گرانیتی:
- سریع گرم میشود
- پخت یکنواخت مناسب روزمره
۴. نچسب بودن
- چدنی بدون روکش: نیاز به چرب کردن دارد
- چدنی روکشدار: نچسب مناسب
- گرانیتی: نچسب بسیار خوب و راحت برای شستشو
۵. دوام
- چدنی: عمر بسیار طولانی
- گرانیتی: در صورت کیفیت بالا دوام خوب دارد؛ اما ضربهپذیر است
۶. سلامت پخت
- هر دو در صورت استاندارد بودن بسیار سالماند.
- گرانیتی باعث کم استفاده شدن روغن میشود.
- چدن بدون روکش ممکن است کمی آهن وارد غذا کند (که معمولاً مفید است).
۷. بهترین کاربرد
- چدنی: برای غذاهایی با پخت طولانی و حرارت یکنواخت
- گرانیتی: برای استفاده روزمره، غذاهای سبک، سرخکردنی کم روغن
۴. نکات مهم هنگام خرید قابلمه
اگر میخواهید یک ست قابلمه مرغوب و ماندگار بخرید، فقط به رنگ و ظاهر آن توجه نکنید. این چکلیست را در نظر داشته باشید:
۱. وزن مناسب
قابلمه خیلی سبک معمولاً کیفیت کمتری دارد.
قابلمه خیلی سنگین (مثل چدن) برای استفاده روزمره سخت است.
۲. داشتن درب پیرکس مقاوم
بهتر است درب دارای سوپاپ خروج بخار باشد.
۳. کیفیت دستهها
دستههای سیلیکونی یا باکالیت نسوز دوام بیشتری دارند.
۴. ضخامت بدنه
هر چه بدنه ضخیمتر باشد پخت یکنواختتر است.
۵. تعداد لایههای پوشش
بهویژه در قابلمههای گرانیتی و تفلون، تعداد لایههای روکش مهم است.
هرچه لایهها بیشتر باشد:
- نچسبی بهتر
- مقاومت بیشتر
- طول عمر بالاتر
۶. سازگاری با اجاق گازی، برقی یا القایی
برخی قابلمهها با اجاق القایی سازگار نیستند. قبل از خرید توجه کنید.
۵. قابلمه گرانیتی بخریم یا چدنی؟ (جمعبندی سریع)
اگر بخواهیم خیلی خلاصه بگوییم:
گرانیتی مناسب شماست اگر:
- سبک بودن برایتان مهم است
- استفاده روزمره دارید
- میخواهید کمتر از روغن استفاده کنید
- شستشوی سریع و راحت مهم است
چدنی مناسب شماست اگر:
- غذای شما پخت طولانی دارد
- استیک و تهدیگ حرفهای میخواهید
- وزن زیاد اذیتتان نمیکند
- عمر طولانی برایتان اولویت است
۶. چند توصیه مهم برای افزایش عمر قابلمه
برای اینکه قابلمه جدیدتان سالها سالم بماند:
- از قاشق استیل در قابلمههای نچسب استفاده نکنید.
- حرارت زیاد عمر روکش را کم میکند.
- قابلمه داغ را زیر آب سرد نگذارید.
- برای شستشو از اسکاچ زبر یا سیم استفاده نکنید.
- هنگام چیدن داخل کابینت بین هر قابلمه یک دستمال یا کاغذ قرار دهید